CẢM XÚC VÀ GẮN KẾT – CHÌA KHOÁ GIỮ CHÂN NHÂN VIÊN
Sự gắn kết của nhân viên trong tổ chức chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ cảm xúc nơi làm việc. Khi cảm xúc được quan tâm và quản lý đúng cách, nhân viên sẽ gắn bó hơn với tổ chức. Sự gắn kết này tác động trực tiếp đến nhiều kết quả quan trọng của doanh nghiệp như năng suất, lợi nhuận, sự hài lòng của khách hàng, doanh số, cũng như tỷ lệ nghỉ việc. Điều này cho thấy văn hóa cảm xúc doanh nghiệp là vô cùng cần thiết.
Nhân viên thường gắn kết hơn khi họ cảm thấy an toàn trong việc thể hiện cảm xúc
Những người thoải mái bộc lộ cảm xúc thật tại nơi làm việc có mức độ gắn kết cao hơn so với những người không thoải mái. Cảm giác an toàn này không chỉ giúp tăng cường sự gắn kết, mà còn giúp nhân viên ngày càng tự tin và cởi mở hơn trong việc chia sẻ cảm xúc, bởi họ cảm thấy mình được kết nối và trân trọng.
Sự thoải mái trong việc thể hiện cảm xúc không chỉ giới hạn ở đồng nghiệp gần gũi, mà còn ở mối quan hệ với quản lý, lãnh đạo và thậm chí cả khách hàng. Thông thường, nhân viên sẽ dễ dàng bộc lộ cảm xúc hơn với đồng nghiệp và quản lý trực tiếp.
Ở chiều ngược lại, việc minh bạch cảm xúc với khách hàng lại ở mức rất thấp, do gắn liền với khái niệm “lao động cảm xúc” – khi nhân viên thể hiện những cảm xúc bên ngoài nhằm đáp ứng kỳ vọng của tổ chức. Nếu tổ chức hỗ trợ nhân viên phát triển những cảm xúc mang tính gắn kết như cảm thông và thấu hiểu, họ sẽ có khả năng xử lý tốt hơn các tình huống căng thẳng với khách hàng.
Nhân viên kém gắn kết trong môi trường tràn ngập cảm xúc tiêu cực
Việc kìm nén cảm xúc có thể làm suy giảm sự gắn kết, nhưng một môi trường làm việc đầy rẫy cảm xúc tiêu cực cũng nguy hiểm không kém. Nhân viên thường xuyên tiếp xúc với quản lý hoặc đồng nghiệp hay bộc lộ cảm xúc tiêu cực sẽ có mức độ gắn kết với công việc thấp hơn. Do đó, tổ chức cần khuyến khích nhân viên thể hiện cảm xúc theo hướng tích cực, đồng thời trang bị kỹ năng quản lý căng thẳng và ứng phó với áp lực. Đây là nền tảng quan trọng để nuôi dưỡng văn hóa cảm xúc lành mạnh và duy trì sự gắn kết lâu dài.
XÂY DỰNG KHÔNG GIAN AN TOÀN VỀ CẢM XÚC
1/ Quản lý cảm xúc của chính mình
Bước 1: Nhận diện
Khi cảm xúc bắt đầu dâng lên, đừng hoảng loạn, hãy hít một hơi thật sâu và nhận biết chúng đúng như bản chất. Đừng phản ứng ngay lập tức mà thay vào đó, hãy thử đặt tên cho cảm xúc của bạn.
Bạn cảm thấy buồn bực, vậy điều gì khiến bạn như vậy? Bạn nhận thức được cảm xúc đó từ khi nào? Điều gì đã kích hoạt nó?
Bước 2: Hiểu rõ
Sau khi đã gọi tên được cảm xúc, hãy tập trung tìm hiểu nguyên nhân. Đi sâu và khám phá nguồn gốc của cảm xúc từ khởi đầu đến hiện tại. Nó bắt nguồn từ bên trong bạn hay từ tác nhân bên ngoài? Nếu đó là một cảm xúc quen thuộc, hãy nghĩ lại những lần trước bạn đã phản ứng ra sao. Và lần này bạn muốn phản ứng khác đi như thế nào?
Bước 3: Quản lý
Sau khi bình tĩnh suy ngẫm, bạn cần tìm cách phản hồi tốt nhất. Không có một “công thức chung” cho tất cả, nhưng hãy cân nhắc những câu hỏi sau:
- Bạn có thật sự cần giải quyết tình huống này không?
- Bạn có đang phản ứng quá mức hay không?
- Bạn sẽ nói gì khi trao đổi, và đối phương có thể phản hồi như thế nào?
- Bạn đã học được gì từ tình huống này để áp dụng cho những lần sau?
2/ Ứng xử với cảm xúc của người khác
Dù bạn có quản lý cảm xúc của mình tốt đến đâu, bạn cũng không thể kiểm soát cảm xúc của người khác. Điều quan trọng là học cách Nhận diện và Phản hồi phù hợp. Nếu không xử lý, vấn đề tồn đọng có thể dẫn đến rạn nứt trong mối quan hệ và giảm sự gắn kết.
Chấp nhận sai sót
Không ai hoàn hảo cả và sai sót là điều không thể tránh khỏi. Việc quở trách hoặc phạt nhân viên, đặc biệt là trước mặt đồng nghiệp, có thể gây ra sự nhục nhã và thù địch. Ngược lại, việc bình tĩnh sửa sai hoặc bỏ qua lỗi nhỏ hiếm gặp sẽ giúp xây dựng niềm tin tốt hơn. Với những lỗi lặp đi lặp lại, quản lý và nhân viên cần trao đổi với nhau và nêu ra những kỳ vọng rõ ràng.
Xây dựng văn hóa niềm tin
Chia sẻ cảm xúc, đặc biệt là những cảm xúc khó chịu không hề dễ dàng nếu không có sự tin tưởng, bởi điều đó có thể khiến chúng ta dễ bị tổn thương. Khi tồn tại văn hóa cảm xúc tích cực và minh bạch trong môi trường làm việc, nhân viên có thể hiểu được cảm xúc của nhau và điều chỉnh hành vi phù hợp. Đây là yếu tố quan trọng để duy trì sự gắn bó lâu dài của nhân viên.
Luôn hiện diện
Khi quản lý hoặc lãnh đạo thường xuyên vắng mặt, nhân viên dễ cảm thấy lo lắng và mất kết nối. Việc dành thời gian kết nối thường xuyên sẽ củng cố sự tự tin và gắn kết. Một gợi ý đơn giản là gặp gỡ trực tiếp từng nhân viên ít nhất mỗi tháng một lần để lắng nghe, giải đáp và ghi nhận phản hồi.
Lắng nghe nhiều hơn nói
Khi nhân viên trải qua cảm xúc tiêu cực, họ thường không cần giải pháp ngay mà chỉ muốn được lắng nghe. Việc lắng nghe chân thành giúp họ trút bỏ gánh nặng, cảm thấy được quan tâm và hỗ trợ. Điều này không chỉ cải thiện tinh thần mà còn củng cố hình ảnh của quản lý như một nguồn lực đáng tin cậy trong tổ chức.
CHIẾN LƯỢC GIÚP XÂY DỰNG VĂN HÓA CẢM XÚC TÍCH CỰC TẠI NƠI CÔNG SỞ
1/ Tổ chức các khoá đào tạo miễn phí về quản lý cảm xúc
Cũng như khi phát triển kỹ năng chuyên môn, việc quản lý cảm xúc tại nơi làm việc cũng cần được đào tạo và hỗ trợ. Khi tổ chức đầu tư vào các khóa học liên quan, nhân viên sẽ có khả năng ứng phó hiệu quả hơn trước những tình huống căng thẳng. Các chủ đề có thể triển khai gồm: trí tuệ cảm xúc, điều tiết cảm xúc, quản lý cơn giận, giảm căng thẳng, giải quyết xung đột, chánh niệm và các kỹ năng liên quan khác.
2/ Khuyến khích quản lý thường xuyên trao đổi với nhân viên
Tổ chức các buổi trao đổi 1:1 là một cách nhanh chóng để xây dựng văn hóa cảm xúc tích cực. Thông qua những buổi trò chuyện riêng, nhân viên có cơ hội gắn kết với quản lý, chia sẻ mối quan ngại, đặt câu hỏi và phản hồi cởi mở hơn.
3/ Tăng cường phúc lợi chăm sóc sức khỏe và tinh thần
Cảm xúc của nhân viên chịu ảnh hưởng lớn từ sức khỏe thể chất và tinh thần. Cung cấp các phúc lợi liên quan đến sức khoẻ tinh thần không chỉ khuyến khích nhân viên tự chăm sóc bản thân, mà còn thể hiện sự quan tâm thực sự của tổ chức.
4/ Tổ chức hoạt động tại chỗ giúp giảm căng thẳng
Những “khoảng nghỉ” tại nơi làm việc sẽ giúp nhân viên thư giãn và nạp lại năng lượng (Ví dụ: Mời huấn luyện viên yoga đến công ty theo định kỳ). Sau những hoạt động này, nhân viên sẽ quay lại công việc với tinh thần tích cực và sẵn sàng hơn.
5/Theo dõi dữ liệu về mức độ gắn kết
Để kịp thời phát hiện vấn đề, tổ chức nên thường xuyên theo dõi dữ liệu từ khảo sát gắn kết, đặc biệt chú trọng đến phần đóng góp ý kiến của nhân viên vì đây là nguồn thông tin quý giá để nhận diện mức độ gắn kết. Thực hiện các khảo sát nhanh nhiều lần trong năm sẽ giúp tổ chức nắm bắt tình hình liên tục và triển khai kế hoạch hành động phù hợp, kịp thời.
Dịch từ nguồn: Emotions in the Workplace
Biên dịch: Quỳnh Hương
Nguồn ảnh: Pexels
