Trị Liệu Nghệ Thuật – Art Therapy
Trị liệu nghệ thuật là một hình thức trị liệu tâm lý sử dụng tiến trình sáng tạo trong một không gian chữa lành an toàn để cải thiện và gia tăng sức khỏe tâm lý cho thân chủ. Có thể hiểu nôm na trị liệu nghệ thuật là trị liệu tâm lý kết hợp với sáng tạo nghệ thuật.
Tìm hiểu về Trị liệu nghệ thuật (Art Therapy)
Có những lúc chúng ta “không nói nên lời”, những từ ngữ là “không đủ”, hay có nhiều khi chúng ta thấy “có gì đó sai sai” bên trong mình mà không tài nào diễn đạt được. Lúc đó, tranh, ảnh, một tác phẩm điêu khắc, một mô hình sáng tạo đầy sống động đôi khi lại có thể giúp chúng ta hình dung được rõ vấn đề hơn. Chúng tôi vẫn hay gọi: “một bức ảnh thay cho vạn lời nói”.
TRỊ LIỆU NGHỆ THUẬT LÀ GÌ?
Liệu pháp nghệ thuật (Art Therapy) là một nhánh quan trọng trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần và dịch vụ xã hội, sử dụng nghệ thuật như công cụ để bồi đắp sức khỏe tinh thần, thể chất và tinh thần cho cá nhân, gia đình và cộng đồng. Thông qua quá trình sáng tạo nghệ thuật chủ động, kết hợp với các lý thuyết tâm lý và trải nghiệm thực tế, liệu pháp nghệ thuật giúp mỗi cá nhân khám phá bản thân, giải tỏa cảm xúc, xây dựng mối quan hệ và hướng đến sự phát triển toàn diện. (Theo Hiệp hội Liệu Pháp Nghệ Thuật Hoa Kỳ (AATA)).
Có nhiều hình thức nghệ thuật được sử dụng trong liệu pháp này, tuy nhiên cách hiểu phổ biến nhất với cụm từ “nghệ thuật” ở đây là nghệ thuật thị giác (visual art). Nghệ thuật thị giác sử dụng trong trị liệu nghệ thuật bao gồm nhưng không giới hạn trong các hình thức vẽ tranh với than, chì, màu nước, sáp màu, cắt dán hình ảnh, vẽ kể chuyện, nặn đất sét, sáng tạo với vải, len, lắp ghép và sắp xếp các sản phẩm 3D, sử dụng các vật liệu và dụng cụ tái chế để sáng tạo.
Trị liệu nghệ thuật mở rộng cơ hội biểu đạt và khám phá các trải nghiệm cá nhân theo nhiều cách thức sáng tạo. Thông qua quá trình tương tác với các chất liệu và dụng cụ, thân chủ có thể làm rõ, khám phá, và giải quyết những mâu thuẫn nội tâm; cùng với sự đồng hành và gợi mở của chuyên viên trị liệu nghệ thuật, thân chủ có thể phát triển khả năng tự nhận thức và niềm tin vào bản thân.
Trị liệu nghệ thuật, với những phương pháp tích hợp độc đáo, khơi gợi sự kết nối giữa trí óc, cơ thể và tinh thần theo cách thức vượt xa khả năng diễn đạt bằng lời nói thông thường. Thông qua các hoạt động vận động (kinesthetic), cảm nhận (sensory), nhận thức (perceptual) và biểu tượng (symbolic), liệu pháp nghệ thuật mở ra những kênh giao tiếp và biểu đạt mới, giúp chúng ta vượt qua rào cản của ngôn ngữ. Biểu đạt thị giác và biểu tượng chính là tiếng nói cho những trải nghiệm, góp phần thúc đẩy sự chuyển hóa tích cực cho bản thân, cộng đồng và xã hội.
TIẾN TRÌNH TRỊ LIỆU NGHỆ THUẬT GIỐNG VÀ KHÁC GÌ VỚI TRỊ LIỆU BẰNG LỜI NÓI?
(Để hiểu rõ hơn về tham vấn – trị liệu bằng lời nói (talk therapy), hãy nhấn vào đây)
Như mọi hình thức trị liệu tâm lý khác, tiến trình nghệ thuật thường giúp thân chủ chạm ngõ những chất liệu sâu xa trong đời sống cá nhân mà bấy lâu bị dồn nén, cũng như khám phá những giải pháp và thế mạnh của bản thân ẩn sâu trong vô thức.
Một lợi thế của trị liệu nghệ thuật là các thân chủ có thể cảm thấy quá trình tương tác với hình ảnh và màu sắc an toàn và thoải mái hơn là phải nói trực tiếp về những khó khăn của đời sống cá nhân.
“Thoát khỏi những từ ngữ hàng ngày, thứ bạn khám phá được từ những bức ảnh, bức tranh luôn là duy nhất. Những đường nét và màu sắc đơn giản nhất cũng thường ẩn chứa một câu chuyện đằng sau. Trị liệu nghệ thuật mở ra một cánh cửa để trải lòng và giải tỏa căng thẳng.” (Nguyễn Đức Như Thuỷ – Thạc sĩ Trị liệu tâm lý ứng dụng Nghệ thuật thị giác)
Một phiên làm việc thường kéo dài 60 phút, đôi khi có thể kéo dài đến 90 phút tùy theo nhu cầu của thân chủ. Ở mỗi buổi, thân chủ và nhà trị liệu vẫn trao đổi, chia sẻ nhưng đồng thời sẽ có những hoạt động sáng tạo khác. Tùy vào nhu cầu, mức độ thoải mái, và mục tiêu trị liệu mà thân chủ có thể dấn thân vào các tiến trình sáng tạo như vẽ, tô màu, nặn đất sét hoặc cắt dán…
TRỊ LIỆU NGHỆ THUẬT CHỈ DÀNH CHO NGƯỜI BIẾT VẼ VÀ VẼ ĐẸP?
Trị liệu nghệ thuật chú trọng đến tiến trình trưởng thành tâm lý thông qua sáng tạo chứ không đặt mục tiêu tạo ra các tác phẩm nghệ thuật. Đôi khi bạn sẽ hoàn toàn không động đến một cây cọ hay bút chì nào trong suốt một phiên trị liệu.
Đôi khi bạn dành toàn thời gian để nói chuyện về một hình ảnh bạn chọn trong một xấp ảnh được chuyên viên trị liệu nghệ thuật chuẩn bị. Đôi khi bạn có thể dành 2-3 phiên liên tiếp để làm việc trên một tác phẩm và liên tục có những cuộc đối thoại sâu với chuyên viên trị liệu nghệ thuật về tác phẩm đó.
TRỊ LIỆU NGHỆ THUẬT DÀNH CHO AI?
Trên thế giới và cả ở Việt Nam, các đối tượng hưởng lợi ích từ trị liệu nghệ thuật bao gồm trẻ em từ lứa tuổi mẫu giáo cho đến những cô/chú 60 – 80 tuổi.
Trị liệu nghệ thuật dành cho mọi đối tượng. Một số ví dụ về các đối tượng cá nhân và nhóm đã được nghiên cứu chứng minh là phù hợp với trị liệu nghệ thuật:
- – Trải qua các thay đổi lớn trong đời sống
- – Muốn phát triển đời sống tinh thần và khám phá sâu hơn về bản thân
- – Cần quản lý lo âu, căng thẳng, trầm cảm, giận dữ
- – Cần vượt qua mất mát, đau thương (vd: bệnh nặng, ly hôn, tang chế)
- – Các nạn nhân của bạo hành, bạo lực, xâm hại
- – Đã từng trải qua sang chấn tâm lý, tổn thương tinh thần sâu sắc
- – Có các bệnh tâm thể, rối loạn ăn uống, các tình trạng nghiện…
- – Có các rối loạn tâm lý
- – Trẻ em với những rối loạn về phát triển, có khó khăn về hành vi, cảm xúc
- – Gia đình ứng phó với sự chia ly người thân do bạo bệnh, hoặc do tuổi cao sức yếu
- – Cha mẹ và con cái với các khó khăn về mối quan hệ
Như vậy, đừng ngại ngần liên hệ chúng tôi nếu bạn cần đến sự hỗ trợ trên.
TRỊ LIỆU NGHỆ THUẬT CÓ THỂ LÀM THEO NHÓM ĐƯỢC KHÔNG?
Trị liệu nghệ thuật có thể tiến hành theo cá nhân hoặc nhóm. Việc thiết lập nhóm trị liệu hoặc nhóm hỗ trợ sẽ tuỳ thuộc vào nhu cầu của thân chủ và các quy trình lâm sàng của nhà trị liệu cũng như đơn vị cung cấp dịch vụ tâm lý.
Một phiên Trị liệu nghệ thuật theo nhóm
Để trở thành một nhà trị liệu nghệ thuật (Art therapist), theo quy định của các hiệp hội Trị liệu nghệ thuật các chuyên viên sẽ cần phải có tối thiểu bằng thạc sĩ về lĩnh vực Trị liệu nghệ thuật (Art Therapy) (Theo Hiệp hội Liệu Pháp Nghệ Thuật Hoa Kỳ). Nhà trị liệu nghệ thuật được đào tạo cà chuyên môn về Tâm lý trị liệu và nghệ thuật, nên nhà trị liệu nghệ thuật định hương tiến trình sáng tạo nghệ thuật như thế nào để góp phần vào tiến trình chữa lành tâm lý. Tại Saigon Psychub, nhà trị liệu nghệ thuật của chúng tôi đã hoàn thành chương trình thách sĩ chuyên nghành trị liệu nghệ thuật tại LASALLE College of the Arts, Singapore và Goldsmiths University of London. Với nhiều năm kinh nghiệm là trị liệu nghệ thuật với nhiều đối tượng và vấn đề khác nhau.
Tài liệu tham khảo: About Art Therapy – American Art Therapy Association
ĐẶT HẸN / ĐĂNG KÝ THAM VẤN TRỊ LIỆU BẰNG LIỆU PHÁP NGHỆ THUẬT Ở ĐÂU?
Xin vui lòng liên hệ trước để đặt hẹn làm kiểm tra/khám/tham vấn qua một trong các phương thức sau:
Email: case.manager@psychub.vn
☎ Điện thoại: 0866.045.054
Website: www.psychub.vn/dat-hen
DỊCH VỤ
Nếu bạn đang gặp phải tình trạng tương tự vấn đề xin vui lòng liên hệ với chúng tôi
+0866 045 054
Hotline 24/7